De op de wind gedroogde aardesteen

Aan de hand van de geologische kaart van Nederland maken wij een serie portretten van de Nederlandse bodem. De vorm: ‘De op de wind gedroogde aardesteen.’ Een op de wind gedroogde aardesteen is een bouwsteen die je kunt vinden in je achtertuin of misschien iets verderop in de uiterwaarde van de rivier of op die natuurlijke verhoging in het landschap. Het is een steen die je zelf zou kunnen maken. De steen wordt niet gebakken maar geperst en gedroogd op de wind. Het is een steen die slechts 1% van de productieenergie vergt ten opzichte van een gebakken steen en die 100% circulair is.

Op zoek naar geschikte delf-locaties reizen we door Nederland en vragen ons hierbij af wat het verhaal achter het landschap is. Op de gevonden locatie wordt een unieke steen samengesteld waarvoor de lokale aarde, een plantaardige structuur en een plaatselijk mineraal de basis vormen.


Landschapsbiografie

Binnen het format van de steen willen we het verhaal vertellen van het ontstaan van de plek waar de steen is gedolven. We gaan op zoek naar lokale tradities en de innovaties van het heden en verleden. We bekijken het landschap vanuit de geologie, archeologie, morfologie en vanuit de Nederlandse traditie van het maakbare landschap. We doen een beroep op de kennis van de lokale bevolking en de manier waarop zij het landschap beleven en herinneren en we doen een beroep op wetenschappers uit andere vakgebieden. Elke steen vormt een gecomprimeerde culturele landschapsbiografie van de plek van herkomst, een landschapsbiografie ‘en miniature’. Door de verhalen rond de steen te verzamelen en te comprimeren voegen we een denkbeeldige laag toe aan een tastbaar object.


Ambacht

Het maken van een op de wind gedroogde aardesteen is handwerk. We doorlopen voor elke afzonderlijke steen een proces van delven, oogsten, drogen, verpulveren, malen, zeven, mengen, persen en het weer drogen op de wind. Elk onderdeel in het proces kan op de locatie waar de grond gewonnen wordt plaats vinden. Voor het bepalen van de recepturen maken we gebruik van leembouwtechnieken. De vaak oude technieken maken we ons eigen door simpelweg veel stenen te produceren. Om de leem af te mageren ofwel te verschralen voegen we plantaardige vezels of zand toe aan de samenstelling. Dit is een goed voorbeeld van een oude techniek om een steen meer vormvast te krijgen. We proberen de recepten van een ver verleden tijd te achterhalen. We testen op vormvastheid en drukbestendigheid. We voelen, we proeven, en we kijken naar de structuur, de vorm en samenstelling van de grond. We maken ons de grond eigen en persen er een steen van.


Bewustwording

Het doel is niet zo zeer de productontwikkeling van een bouwsteen maar meer de bewustwording van de samenhang tussen culturen, landschap en ecologische materialen. We komen enerzijds tot nieuwe inzichten over natuurlijke bouwmaterialen en hun grondstoffen, en anderzijds leggen we de grotere ecologische, culturele en landschappelijke verbanden bloot. We streven naar een bewustwording, erkenning en waardering van de leefomgeving bij een zo breed mogelijk publiek. Onze fascinaties voor cultuur, landschap en architectuur geven we vorm door telkens te blijven zoeken naar de verborgen schatten uit het landschap en dit op een beeldende en artistieke manier onder de aandacht te brengen via ons werk ‘Kijken in de grond’.


VIDEO


Kijken in de grond is een initiatief van
studio Stephan Schagen +
CHRITH architects.

We zijn gevestigd in Zaandam.

Mail@kijkenindegrond.nl

Stephan Schagen | Stephan@kijkenindegrond.nl
+31 6 24 65 64 86

Thomas van Nus | Thomas@kijkenindegrond.nl
+31 6 42 47 93 66

Christina Eickmeier | Christina@kijkenindegrond.nl
+31 6 81 20 49 74